Elke jonge ouder kent het begrip tropenjaren. Het zijn de eerste jaren met jonge kinderen, waarin je als ouder aan het buffelen bent om te overleven. Wij hebben er nu zo’n 7 aaneengesloten tropenjaren op zitten, dus ik kan je wel wat tips geven om deze hectische periode in je leven als jonge vader door te komen.
Wat zijn de tropenjaren?
De term tropenjaren wordt gebruikt om de eerste jaren van het ouderschap te beschrijven. Als jonge ouder heb je in deze jaren te maken met een heleboel uitdagingen en verandert je leven enorm.
De tropenjaren beginnen meestal bij de geboorte van het eerste kind en duren tot het kind ongeveer drie of vier jaar oud is. Dit is een tijd waarin je als ouder te maken hebt met slaaptekort, financiële druk, huishoudelijke taken, verstoorde werk-privébalans en het opvoeden van een kind.
Wat ervaar je in de tropenjaren?
Zelf zit ik al sinds 2016 in de tropenjaren. Toen werd ons eerste kind geboren. In 2017 kwam de tweede en in 2019 de derde. Die laatste is nu bijna 4, de tropenjaren zitten er dus officieel bijna op voor mij. En daar ben ik best aan toe.
Want, wat ervaar je allemaal in de tropenjaren? Waar loop je tegenaan? Ik neem je mee in mijn ervaringen.
Slaaptekort
Met stip op 1 als meest genoemde klacht voor jonge ouders: slaaptekort. Het begint natuurlijk al in de eerste week: je nachten zijn nooit meer een cyclus van aaneengesloten slaap. Een baby heeft vaak je hulp nodig om in slaap te vallen en moet ‘s nachts nog gevoed worden. Stel dat je een huibaby hebt, dan ben je elke nacht nog wel een paar keer aan de beurt om te gaan troosten.
Ik zelf vond dit in de eerste periode niet zo’n probleem. Maar, na een aantal jaren breekt het je toch aardig op. Tegenwoordig heb ik geen last meer van huilbaby’s, maar kruipen er elke nacht 1 of 2 kinderen bij ons in bed. Dus, nog steeds gebroken nachten.
Veranderingen in relatie
De komst van een kind kan je relatie behoorlijk onder druk zetten. De dynamiek verandert sowieso. Bij ons ging dit altijd vrij natuurlijk, maar dat komt ook wel doordat we beide ons deel van de taken op ons namen en dat vrij eerlijk verdeeld hadden.
Toch merken ook wij zeker de druk van de tropenjaren op onze relatie. De tijd voor elkaar wordt minder, er is meer stress, je hebt sowieso minder tijd en er ontstaan sneller irritaties. Goed communiceren blijft daarbij de sleutel.
Veranderende financiën
Voordat er kinderen waren, spaarde je voor luxe vakanties en dure etentjes. Nu spaar je voor luiers en een week in een huisje of op de camping. Ineens maak je allerlei kosten. Zo geef je veel geld uit aan amper aangeraakte borden eten in restaurants, kinderkleding (alhoewel je daar ook goed op kunt besparen) en misschien wel een nieuwe auto.
Op zich vallen de kosten mij best mee. We kunnen goed rondkomen en er is genoeg geld voor leuke dingen. En de kosten voor de kinderen maken we graag. We sparen ook voor de toekomst. Maar, dat kinderen duur zijn, dat spreekt voor zich.
Gebrek aan tijd
Eigen tijd is een zeldzaamheid in de tropenjaren. Nu de jongste bij ons 3,5 jaar oud is, merk ik dat mijn eigen tijd langzaam maar zeker terug begint te keren. Ik kan wel eens rustig een boek lezen in bijzijn van de kinderen, ze gaan meer zelf naar de speeltuin, ze houden zichzelf makkelijker bezig. En dat is wel een verademing!
In het begin was dit namelijk erg wennen voor mij. Ik kon mijn eigen tijd niet meer indelen. Nu ben ik nog steeds druk met vanalles, maar een stukje van mijn eigen tijd komt langzaam maar zeker terug.
Balans werk en privé
De werk en privé-balans kan verstoord raken in de tropenjaren. Zo ben je in je vrije tijd ineens weer druk met allerlei andere zaken en heb je mogelijk een slaaptekort. Het leidt er niet zelden toe dat iemand in de relatie (vaak de man) vlucht in werk en liever op de zaak is dan thuis bij de kids.
Hoe kom je de tropenjaren door?
Maar nu: hoe kom je deze zware jaren door? Hier een paar tips van mij, als ervaringsdeskundige met 7 tropenjaren op zijn cv.
Adem in, adem uit
Ook dit gaat voorbij. Blijf dus ademen. Adem in, adem uit, en zit het uit. Als je kind wéér de autostoel heeft ondergespuugd, als ze je ‘s nachts voor de zoveelste keer uit je slaap houden, als ze je je enige uitslaapochtend ontnemen, onthoud dan dat het echt voorbij gaat.
Communiceer!
Eén van de belangrijkste tips die ik je kan geven: communiceer met je partner. Je zult de eerste vader niet zijn die het contact met zijn vrouw verliest in alle hectiek van de tropenjaren. Blijf dus vooral praten over alles.
Dat gaat enerzijds heel erg over praktische zaken: wie brengt de kinderen morgen naar school, wie doet de flesjes vannacht, wie zorgt op welk moment? Maar ook om emotionele aspecten. Bespreek dat het soms lastig is en dat het niet altijd meevalt allemaal. Erken elkaar daarin.
Maak tijd voor zelfzorg
Het is belangrijk om tijd te nemen voor jezelf, ook al lijkt het misschien moeilijk. Neem de tijd om te ontspannen, te lezen, te sporten of iets te doen waar je van geniet. Doe dat ook in overleg met je vrouw: wanneer kun jij de ruimte nemen om die lange fietstocht te maken of dat concert te bezoeken met vrienden?
Zorg voor routine
Kleine kinderen gaan over het algemeen niet zo lekker op wisselende omstandigheden en onzekerheid. Wat ze wel fijn vinden is voorspelbaarheid en routine. Zorg dus dat het elke dag duidelijk is wat ze kunnen verwachten.
Sta elke dag ongeveer op dezelfde tijd op, zorg voor duidelijke regels rond het spelen en het opruimen van speelgoed, eet op dezelfde tijden en zorg voor een duidelijke bedtijd en een duidelijk bedritueel. Waarbij je bijvoorbeeld eerst gaat douchen en tanden poetsen en daarna samen een verhaaltje leest.
Vraag om hulp
Soms lukt het gewoon even niet met zijn tweeën. Schakel dus af en toe hulp in. Wij hebben al jaren het geluk dat de opa’s en oma’s willen oppassen. Daardoor hebben wij ook soms even tijd voor ons tweeën.
Denk er ook aan dat professionele hulp ook altijd mogelijk is. Heb je bijvoorbeeld het idee dat je kind gedragsproblemen vertoond? Heb je moeite met bepaalde aspecten van de opvoeding? Check in jouw gemeente waar je terecht kunt voor advies of coaching.
Wees realistisch
Het is belangrijk om realistisch te zijn over wat je kunt doen en wat je niet kunt doen. De tropenjaren zijn nu eenmaal pittig. Wees niet te hard voor jezelf als dingen niet gaan zoals gepland.
Soms zitten er dagen tussen dat je huis één grote bende is en de kinderen alles doen, behalve luisteren. Dan zit er even niets anders op dan het uit te zitten en morgen weer opnieuw te beginnen.
Succes met jouw tropenjaren
Ben jij inmiddels aan je tropenjaren begonnen? En hoe bevalt dat? Ik lees het graag in een reactie.
